معرفی رشته روانشناسی

تو این مقاله قصد دارم در مورد یکی از پر طرفدارترین رشته­‌های علوم انسانی باهاتون حرف بزنم.
روانشناسی در کنار حقوق یکی از اون رشته‌­هایی به حساب میاد که معمولا رتبه‌­های برتر کنکور علوم انسانی انتخابش میکنن و اگه تا آخر این مقاله با من همراه بشی ، هر چیزی که لازمه در مورد دوره­‌ی کارشناسی این رشته­‌ی پرطرفدار بدونی رو بهت میگم.
در درجه اول درباره‌­ی این صحبت میکنیم که چطوری میتونی درک کنی که این رشته به درد تو میخوره یا نه؟ بعد میبینیم رشته روانشناسی تو دوره‌­ی کارشناسی شامل چه دروسی میشه.بعد کمی درباره­‌ی موقعیت شغلی-درآمدی رشته روانشناسی با هم گپ میزنیم. در نهایت اطلاعاتی درباره­‌ی کنکور و رشته‌­ی روانشناسی بهتون میدم.

کلا چطوری بفهمم یه رشته مناسب من هست یا نه ؟!

اصولا بچه‌­ها بر مبنای هیجانات خودشون یه رشته رو انتخاب میکنن ؛ اصلا نمیخوام بگم این خوب نیست ! هیجان باعث میشه با شور و شوق خیلی عجیبی بریم سراغ رسیدن به هدف و از پس موانع بر بیایم اما یه مشکل وجود دارد : 4 سال – یا شاید هم بیشتر – وقت میزاریم برای خوندن یه رشته ، در نهایت به نتیجه میرسیم دوستش نداریم ! و اغلب این اتفاق برای بچه­‌هایی رخ میده که اتفاقا از سر علاقه یه رشته رو انتخاب کردن – یا حداقل از نظر خودشون علاقه­ مند بودن – چون کسی که از سر اجبار یا به هر دلیل دیگه‌­ای رشته­‌ای رو انتخاب کرده ، اصلا هیجان و شور و شوقی نسبت بهش نداشته که حالا مثلا بعد از 4 سال بخوره تو ذوقش و بگه این اون چیزی نبود که من فکر میکردم ! 

📢 هشدار !
میخوام بر اساس تجربه ، یه هشداری بهتون بدم که شاید تو برخورد اول بیشتر براتون جنبه‌­ی طنز یا کمدی داشته باشه ولی این واقعیتی که هر ساله داره برای بچه­‌های کنکوری اتفاق میفته و باید بهش توجه کرد.
اصولا بچه­‌هایی که با علاقه و شور و شوق زیاد یه رشته رو انتخاب میکنن ، بیشتر از بچه‌­هایی که از سر اجبار وارد یه رشته میشن ، در نهایت ناراضی هستن ! خیلی از بچه‌­هایی که از سر اجبار وارد یه رشته میشن ، معمولا کسایی هستن که رتبه‌­ی مورد نظر برای ورود به دانشگاه و رشته‌­ای که براشون هیجان انگیز بوده رو نداشتن و اصلا هم قصد ندارن پشت کنکور بمونن.حالا مجبور میشن کمی تحقیق بکنن ، سوال بپرسن ، با چند نفر مشورت کنن تا شاید بتونن بین باقی رشته‌­ها ، یه رشته­‌ای پیدا کنن که بهش علاقه داشتته باشن و انتخابش کنن ؛ یعنی از سر شناخت انتخاب میکنن نه از سر هیجان و در نهایت وقتی وارد دانشگاه میشن ، وقتی میرسن به سال‌های آخر تحصیلات دانشگاهی این رشته براشون هیجان انگیز هم میشه !

💠دیگه «همه چیز» رو هم نسپاریم دست شانش !
باید خوش شانس باشی که در نهایت همون رشته­ای که یه روزی برات هیجان انگیز بود و بدون هیچ شناختی رفتی دنبالش ، در نهایت همون رشته‌­ای باشه که بعد از فارغ­ التحصیلی هم بهش علاقه مند میشی و با همون رشته کار هم میکنی ! 
تلفیق آمار و تجربه در مورد داوطلبین کنکوری تو سال‌های گذشته موراد خطرناکی رو نشون میده ! تعداد خیلی زیادی از رتبه‌­های برتر کنکور سراسری – دقت کن گفتم رتبه­‌های برتر – یا بعد از فارغ ­التحصیلی یا اغلب اوقات تو همون ترم­‌های اول دانشگاه – حتی همون ترم اول ! – به نتیجه میرسن که به رشته­‌ی خودشون علاقه ندارن ! بله منم موافقم که نیاز هست هیجانی وجود داشته باشه ، نیاز هست که جذابیتی وجود داشته باشه ، ولی اگه این انتخاب 100 درصد از روی هیجان باشه ، نتیجه میشه اینکه ممکنه همون ترم اول به مشکل بخوری ! چرا ؟ چون اولین رگه­‌های شناخت که شکل میگیره ، یهو احساس میکنی هیچ علاقه‌­ای به این رشته نداری !
تو این مقاله میخوام یکم درباره­­ی رشته­‌ی روانشناسی باهم گپ بزنیم تا شاید به خیلی از بچه­‌ها که صرفا میخوان بیان سراغ روانشناسی چون به نظرشون جذاب میاد و در نهایت اصلا تو این رشته موفق نمیشن ، کمکی شده باشه.

روانشناسی به درد چه کسایی میخوره؟!

نمیشه به این سوال جواب قطعی داد ، ولی میشه تا حدودی به شناختی درباره­‌ی پاسخ این سوال رسید.
موقعیت شغلی یه روانشناس خیلی مشخصه ؛ فکر میکنم همه میدونن که روانشناس دقیقا چیکار میکنه.علم روانشناسی که فروید اختراع‌ش کرد ، هدفش درمان مراجع صرفا از طریق کلام و صحبت است.
پس میشه گفت نخستین عامل اثر گذار ، علاقه مند بودن به دنیای انسانی و برقراری ارتباط با دیگران است ؛ میشه درون­گرا باشی ولی باز هم به دنیای انسانی علاقه مند باشی و به هیچ عنوان نمیشه مثلا چون تعداد دوستات زیاد نیستن نتیجه بگیریم پس به درد روانشناسی نمیخوری ! خیلی از بزرگان و نظریه پردازان تاریخ روانشناسی درون گرا بودن.
* عامل دوم : روانشناس اصولا قرار نیست کار مدیریتی و اجرایی انجام بده.بله شاید روانشناسانی رو هم دیده باشی که مدیریت یه مجموعه درمانی رو به عهده داشته باشه اما شغل اصلی روانشناس این نیست.
* عامل سوم : اینه که اصولا روانشناس موفق ، عمل رو به کار انجام میده ؛ یعنی چی ؟ یعنی هدف اصلیش از یه فعالیت کسب درآمد نیست ، بلکه علاقه به انجام همون فعالیت هست.یعنی اگه پول و کسب درآمد برات اولویت اصلی به حساب میاد ، بهتره بری سراغ رشته­های دیگه علوم انسانی یا به طور کلی زمینه رو تغییر بدی.

* عامل چهارم : روانشناس اصولا باید شنونده خوبی باشه ؛ البته شنونده خوبی بودن واقعا یه هنر به حساب میاد و این امکان وجود داره که بتونی یادش بگیری ولی به طور کلی افرادی که عاشق کار عملیاتی و اجرایی هستن ، اصولا انقدر هیجان سرعت و چالش های یه کار اجرایی براشون جذاب هست که نمیتونن خودشون رو وقف فعالتی مثل روانشناسی بکنن.
* عامل پنجم : اینکه روانشناسی به هیچ عنوان علمی نیست که تو دانشگاه یاد بگیریش و بعد شروع کنی به کار ؛ روانشناس بدون شک باید بخش زیادی از زمان  خودشو تا آخرین روزی که مشغول کار هست ، به کسب علم و دانش تخصیص بده و در غیر این صورت به هیچ عنوان روانشاس موفقی نخواهد بود.
* عامل ششم : روانشناس موفق ، احتمالا خوددرمانگر حرفه‌­ای خواهد بود ؛ یعنی حاضر هست که با خودش مواجه بشه ، خودشو درمان کنه تا بتونه مراجیعن خودشو درمان کنه.اگه به طور کلی چنین فرایندی به نظرت فرایند جالبی نیست ، ترجیح میدی راحت­‌تر زندگی کنی ، این رشته برای تو مناسب نیست.

به جهت تکمیل این بخش ، بریم سراغ درس­های دوره­‌ی کارشناسی رشته روانشناسی.

دروس دوره‌­ی کارشناسی رشته روانشناسی

جمع بندی دروس دوره کارشناسی!

- اولین نکته­‌ای که با یک نگاه گذار میشه از لیست این دروس متوجه شد اینه که هیچ واحد درسی­ای مرتبط با بازار ، شغل ، کسب درآمد ، و فعالیت های اجرایی و عملیاتی وجود نداره ؛ بازم میگم ممکنه شما روانشناسی پیدا کنی که اصلا امروز وارد حوزه تجارت شده و اتفاقا موفق هم هست ولی دیگه نمیشه به اون فرد بگیم «روانشناس» ! ما تو این مقاله صرفا میخوایم درک کنیم یه روانشناس دقیقا چه فعالیت­‌هایی انجام میده و روانشناسی نیازمند چه سبکی از علایق و استعداد­ها است.

- دومین نکته اینه که این جدول پر از دروس تحلیلی است ؛ یعنی یه دانشجوی روانشناسی باید علاقه و استعداد خوبی تو زمینه‌­ی تحلیل مسائل موجود خصوصا در دنیای انسانی داشته باشه.کسی که اصولا از فرایند هم لذت میبره و فقط به فکر مقصد و نتیجه نیست.کسی که به طور کلی ترجیح میده صبر کنه ، یک مساله رو حلاجی کنه ، و نه تنها راه حل پیدا کنه بلکه درک بهتری نسبت به اون مساله پیدا کنه.اصولا همیشه دسته­ای از افراد وجود دارن که ترجیح میدن به سرعت به نفع هدفی که تو ذهنشون هست از هر تحلیلی عبور کنن ؛ این افراد خیلی به درد روانشناسی نمیخورن.

- سومین نکته اینه که روانشناسی شامل دروس بالینی میشه ؛ یعنی هم تشخیص و هم درمان.بنابراین – خصوصا اگه تو دانشگاه خوبی روانشناسی بخونی – تمرین های بالینی هم خواهی داشت.ممکنه مثلا یک استاد جلسه تمرین نقش برگزار کنه و به یک دانشجو نقش درمانگر و به دیگری نقش مراجع رو بده.مخلص کلام اینکه اصلا برای یادگرفتن روانشناسی به چنین تجربه­‌های نیاز داری و همه چیز صرفا در عالم تئوری خلاصه نمیشه.

- چهارمین نکته اینکه ، روانشناسی شامل دروسی میشه که تقریبا هیچ شباهتی به علوم طبیعی و ریاضیات و فیزیک و ندارند ؛ یعنی درسته که اگه تو دانشگاه خوبی روانشناسی بخونی موقعیت­‌های بالینی و آزمایشی بیشتری رو تجربه میکنی اما به هیچ عنوان نمیشه حکم داد که کسی که دانشگاه خوبی درس نخونده روانشناس موفقی نخواهد شد.تخصص در بخش اعظم این دروس بستگی به مطالعات و تحقیقات خود دانشجو داره.

- پنجمین و آخرین نکته اینکه : روانشناسی همون روانپزشکی نیست ! روانشناسی علم درمان از طریق کلام و صحبت هستش اما روانپزشکی علم درمان از طریق دارو و سیستم فیزیولوژیکی فرد.

موقعیت شغلی – درآمدی رشته روانشناسی

احتمالا هر قدر هم که به روانشناسی علاقه مند باشی ، دوست داری بدونی وضعیت درآمدی این رشته چطوریه ؟
قبل از هر چیز به این نکته­‌ی بسیار مهم اشاره کنم که شما با مدرک کارشناسی روانشناسی نمیتونی با عنوان روانشناس شروع به کار کنی ؛ چرا ؟چون برای اینکه جواز کار داشته باشی باید 2 دوره از 3 دوره­ی تحصیلاتت به صورت پیاپی مدرک مرتبط با روانشناسی داشته باشه.یعنی به عنوان مثال یا مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد ، یا مدرک کارشناسی ارشد و دکتری ، باید مربوط به رشته روانشناسی باشن تا تو بتونی مطب بزنی و یا به عنوان روانشناس شروع به کار کنی.
مهمترین نکته درباره‌ی روانشناسی اینه که شغل یک روانشناس به طور کلی وابسته به دانش و توانمندی خودش هست.شما میتونی بعد از پایان تحصیلاتت به سرعت وارد بازار کار بشی ؛ به عنوان کارآموز و کارورز تو موسسات درمانی.اگه فرد توانمند و خوش استعدادی باشی ، تمام سختی کار تا همین جا هستش ! درسته که از این لحظه به بعد تازه وارد بازار کار شدی و شاید بگی تازه سختی شروع میشه ، اما کسی که مستعد تبدیل شدن به یک روانشناس خوب هست ، به هیچ عنوان با این مرحله مشکلی نداره ، چون همونطور که بهت گفتم اون بیشتر روانشناسی رو به چشم یک عمل میبینه تا یک شغل که قرار هست ازش پول در بیاره.
پیشرفت فرد از این لحظه به بعد ، کاملا بستگی به خودش داره ! یعنی شما خیلی نیازی به سرمایه­‌ی مالی برای شروع کار نداری ؛ همه چیز بستگی داره به خودت و توانایی­هات.ممکنه به سرعت بتونی تبدیل به یک روانشناس توانمند تو مرکزی که برای کار انتخاب کردی بشی و شاید بتونی به سرعت یه مرکز درمانی برای خودت راه بندازی و شاید هم به هیچ عنوان موفقیتی کسب نکنی ! 
چون ممکنه نه توانمند باشی ، نه با استعداد و شاید درست تو همون روز به نتیجه برسی از اول اشتباه اومدی !
در نهایت باید بگم که احتمالا هر کسی حداقل یکبار شنیده که یه روانشناس برای یک جلسه­‌ی درمانی چقدر هزینه دریافت میکنه ؛ پس خودت بهتر از من میدونی که یه روانشناس موفق میتونه چه درآمدی داشته باشه و میشه به جرات ادعا کرد که روانشناسی میتونه یکی از پر درآمدترین مشاغل به حساب بیاد اگه تو روانشناس برجسته­‌ای باشی.

کنکور و روانشناسی

این توضیح رو هرجا خوندی ، بدون اشتباهه : «روانشناسی یکی از رشته­‌های زیر گروه پنجم رشته­‌ی انسانی است.به همین دلیل تاثیر دروس روانشناسی ، ریاضی و علوم اجتماعی برای تو که میخوای روانشناسی بخونی از همه بیشتر هست».
این جمله ، جمله‌­ی درستی نیست چون درباره‌­ی کنکور سراسری تا پیش از سال 1402 حرف میزنه !
از سال 1402 هر چیزی تحت عنوان زیرگروه از کنکور حذف شد و ضرایب تمام دروس در کنکور برای ورود به تمامی رشته­‌ها با هم برابر شد.بنابراین ضرایب دروس انسانی در کنکور برای ورود به رشته­‌ی روانشناسی و یا هر رشته‌­ی دیگه‌­ای از طریق گروه آزمایشی انسانی ، به این صورت است :

سوالات متداول

1. روانشناسی چه فرقی با روانپزشکی داره ؟
اصولا روانشناسی علم درمان مراجع از طریق صحبت کردن و پرداختن به روان او است اما روانپزشکی به فصل مشترک جسم و روان می­پردازد و به عنوان یکی از تخصص‌­های رشته‌­ی پزشکی ، از طریق دارودرمانی مشکل مراجع را حل میکند.

2. دروس دوره‌­ی کارشناسی رشته روانشناسی چیست ؟
تو همین مقاله جدول مربوط به این دروس به طور کامل ارائه شده و تحلیلی هم در این باره صورت گرفته.

3. فرق روانشناسی با مشاوره و راهنمایی چیه ؟
در یک جمله کار روانشناس اصولا درمان و کار مشاور ، پیشگیری است.اما در کشور ما در هر دو رشته اگه 2 دوره از 3 دوره­ی تحصلی دانشگاهی هر فرد به صورت پیاپی – یعنی کارشناسی و کارشناسی ارشد یا کارشناسی ارشد و دکتری – مرتبط با رشته روانشناسی یا مشاوره و راهنمایی باشه ، اون فرد میتونه جواز احداث مطب داشته باشه.در دوره­ی دانشگاه دانشجویان مشاوره بیشتر در حوزه­ی تحلیل نظریات درمانی و نظریات شخصیتی و میانی مشاوره مطالعه خواهند داشت اما روانشناسی تمرکز بیشتری بر درمان بالینی مراجعین دارد.