عوامل موثر بر موفقیت رتبه های برتر کنکور

شاید اینگونه به نظر بیاید که رتبه برتر های کنکور سراسری ، افرادی هستند با توانایی و استعداد های خارق العاده که از شرایط و امکانات خیلی ویژه ای برای رسیدن به موفقیت استفاده کرده اند. درحالیکه اصلا اینطور نیست. چه بسیارند افرادی که با امکانات خیلی خوب رتبه خیلی بدی کسب کرده اند و هم چنین داوطلبانی که با امکانات پایین نتایج شگفت انگیزی گرفته اند. حقیقت امر این است که بسیاری از داوطلبان راه درس خواندن و نتیجه گرفتن را بلد نیستند و نمیدانند برای پیشرفت در کنکور میبایست در چه مسیری حرکت کنند.
 در این مقاله میخواهیم عواملی را که بر موفقیت رتبه های برتر کنکور تاثیر گذار است را بررسی کنیم.

علل موثر بر موفقیت رتبه های برتر چیست؟

همین که سعی کنیم شبیه به رتبه های برتر درس بخوانیم و رفتار کنیم کار درستی است. بررسی جز به جز شرایط و کارهایی که رتبه های برتر انجام دادند این امکان را به ما میدهد که بتوانیم الگوبرداری خوبی داشته باشیم تا مثل آنها به پیشرفت خوبی برسیم.

در اینجا چند ویژگی کلی که تمامی رتبه های برتر آن ویژگی ها را داشتند را بررسی میکنیم. 

1)هدفگذاری - 2)برنامه ریزی - 3) لایف استایل درست - 4) خلاصه نویسی - 5) مرور به موقع - 6)تست زیاد - 7) ساعت مطالعه مناسب - 8)تعادل در مطالعه و تست - 9) استفاده از منابع درست و مناسب

1) هدفگذاری

در ابتدای شروع مطالعه در سال کنکور تمامی افراد میبایست بدانند که برای رسیدن به چه هدفی در کنکور شرکت میکنند و برای رسیدن به آن چه مسیری را باید طی کنند. رتبه های برتر از ابتدا این کار را انجام داده میدهند . نکته حائز اهمیت اینجاست که هدف ، لزوما نباید رسیدن به یک رشته خاص یا دانشگاه خاص باشد( که البته باشد هم خوب است به شرطی که حواس داوطلب را پرت نکند.) هدف میتواند کسب رتبه عالی و پس از دستیابی به آن ، فکر کردن به این موضوع که چه رشته و دانشگاهی را انتخاب کنیم ، باشد.

2)برنامه ریزی

داشتن برنامه ریزی درست و مهم تر از آن پایبند بودن به اجرای برنامه ، از مهم ترین علت هایی است که هر داوطلب کنکور میتواند به پشتوانه آن به موفقیت برسد . اگر ساعت ها درس بخوانیم ولی برنامه نداشته باشیم در دراز مدت متوجه میشویم که هیچ گونه پیشرفتی نداشتیم ، چون بی هدف درس خوانده ایم.  در حقیقت هدف مهم برنامه ریزی این است که خودمان را ملزم به اجرای درست و با کیفیت آن برنامه کنیم . خیلی از مواقع بسیاری از دانش اموزان برنامه های خیلی خوبی دارند اما هیچ کدام از قسمت های آن را اجرا نمیکنند . در حالی که اگر حتی نیمی از ان برنامه را اجرا میکردند ، وضعیت خیلی بهتری می داشتند. متاسفانه خیلی از دانش اموزان برنامه ریزی ذهنی انجام میدهند و کارهایی را که باید انجام دهند را روی کاغذ مکتوب نمی کنند . زمانی که شما برنامه روزتان را روی کاغذ می اورید و مکتوب میکنید ذهن شما به آن مثل یک پرونده باز شده نگاه میکند که تا ان پرونده را نبندد ارامش ندارد. اینطور که از شواهد پیداست اصلی ترین رمز موفقیت داوطلب رتبه برتر ، متعهد بودن به اجرای برنامه‌هایش است .

 برنامه ریزی داشتن از چندین جهت حائز اهمیت است

1) داشتن برنامه به شما ارامش بیشتری میدهد

2) با برنامه شما پیشرفت بیشتری خواهید داشت

3) در زمان صرفه جویی میکنید

4) مطالعه با کیفیت تری خواهید داشت .

برنامه درست و مناسب چند ویژگی مهم دارد

 1) برنامه باید قابلیت اجرا شدن داشته باشد و صرف اینکه حجم زیادی از محتوا را شامل شود دلیل بر مناسب بودن آن نیست 

2) برنامه باید منعطف باشد و در صورتی که به یک قسمت از اجرای آن نرسیدیم مابقی قسمت ها دستخوش تغییر نشوند و بتوانیم ان قسمت باقی مانده را در زودترین زمان ممکن جبران کنیم.

3) برنامه باید منحصر به فرد باشد همانطور که یک نسخه پزشکی برای همه انواع بیماری ها تجویز نمیشود ، یک برنامه هم برای همه دانش اموزان قابل استفاده نیست .

 3) لایف استایل درست

 وجه تمایز یک فرد حرفه ای و غیر حرفه ای در سبک زندگی آنها است . فرد حرفه ای یک هدفی در سر دارد و برای رسیدن به ان هدف میداند که باید سبک زندگی خود را متناسب با رسیدن به ان هدف کند. ورزشکاری را فرض کنید که میخواهد برای مسابقات اماده شود و وزن کم کند . سبک زندگی این شخص در تمامی ابعاد میبایست ورزشی شود ، تحرک زیاد داشته باشد ، رژیم مناسب را رعایت کند، خواب کافی داشته باشد و... . اگر به سبک زندگی افراد موفق نگاهی بیاندازید ، متوجه تفاوت ان با دیگران خواهید شد . انها سبک زندگی خود را در راستای رسیدن به اهداف شان تنظیم می کنند . دقیقا در زندگی کنکوری داطلبان نیز همین شیوه باید پیاده سازی شود . صرفا داشتن ساعت مطالعه بالا و شرکت در کلاس های کنکوری اگرچه لازم است ولی دلیل کافی برای موفقیت در کنکور سراسری نخواهد بود . عوامل مهم دیگری مانند سبک زندگی آنها مثل ساعت خواب ، خوراک ، نحوه ارتباط انها با دیگران ، رفت و امد ها ، محدودیت روابط و. .. همگی در موفقیت انها تاثیر گذار است . اگر بخواهیم سبک زندگی درست برای یک داوطلب کنکوری را در چند نکته خلاصه مطرح کنیم میبایست به موارد زیر دقت کنیم:

🔶در سال کنکور همه اطرافیان انها را بعنوان یک داوطلب کنکوری میشناسند یعنی همگی میدانند که امسال ، سال بسیار متفاوتی خواهد بود ، بطوریکه ممکن است زندگی نزدیکان و خانواده انها نیز تحت الشعاع قرار گیرد.

🔶همه چیز به اندازه است ، نه افراط جایز است و نه تفریط . زیاد خوابیدن همان اندازه مضر است که کم خوابیدن ، پرخوری به همان اندازه مضر است که کم غذا خوردن و داشتن رژیم نادرست.

🔶رفتار های ثابت دارند. یعنی یک هفته با انگیزه عالی خواندن و یک هفته کاملا بی انگیزه بودن کار درستی نیست. رفتار ثابت یعنی اهسته و پیوسته رفتن در همه  جنبه ها.

🔶از نقطه قوت هایی که رتبه برتر ها دارند میتوان به قدرت بالای " نه گفتن "  در انها اشاره کرد . به هر چیزی که تمرکز زندگی آنها را بهم میزند و باعث ایجاد اختلال در کارشان میشود  مثل درخواست های زیاد دوستان برای تفریح ، درخواست زیاد خانواده برای برگزاری مهمانی و یا شرکت داوطلب در مهمانی های خانوادگی و .... به راحتی " نه " میگویند.

🔶رتبه های برتر کنکور برای هر مشکلی راه حلی پیدا میکنند الکی نا امید نمیشوند و جا نمیزنند. دقیقا شبیه به افرادی که یا راهی خواهند یافت یا راهی خواهند ساخت.

4) خلاصه نویسی

نکته ای که برای رتبه برتر ها مهم است و به انجام آن ممارست دارند خلاصه نویسی است و همگی با شیوه نوشتن خلاصه نویسی درست اشنا هستند. خلاصه نویسی همانند توشه راه برای روز های نزدیک به آزمون است و داوطلبان میتوانند با خلاصه نویسی کار خود را سریعتر و با کیفیت بیشتری پیش ببرند. خلاصه نویسی داوطلب را مجبور میکند که خط به خط کتاب را با جزییات بخواند و بتواند نکات را خلاصه نویسی کند . البته میبایست حواسمان باشد  به همان اندازه که خلاصه نویسی به شیوه درست کار داوطب را راحت میکند، خلاصه نویسی اشتباه (که متن ان از متن اصلی خود درس بیشتر است ) باعث میشود داوطلب از رسیدن به نتیجه دور شود.

5) مرور به موقع

فراموش شدن مطالب خوانده شده همواره دغدغه بزرگی است که ذهن داوطلبان کنکوری را به خود درگیر میکند. در سال کنکور انقدر حجم مطالب بالاست که امکان فراموشی مطالب بسیار زیاد است . شیوه ای که همه رتبه های برتر کنکور از آن استفاده میکنند ، مرور به موقع است . این کار موثر ترین روش برای تثبیت مطالب در ذهن است . هرچند که بسیاری از داوطلبان به اشتباه مرور را کاری وقت گیر میدانند و فکر میکنند اگر به جای مرور ، مطالب جدید بخوانند بهتر است . تحقیقات نشان داده که بعد از مطالعه هر مطلب ، تنها 70 درصد از آن محتوا در ذهن داوطلب میماند و 30 درصد آن به فراموشی سپرده میشود . پس بهتر است مرور اول بعد از یک روز ، و مرور دوم بعد از یک هفته انجام شود . تمامی رتبه برتر ها در بازه های زمانی مناسب این کار را انجام میدادند.

6) تست زیاد

حل تست فراوان جز جدا نشدنی زندگی رتبه های برتر بوده . آنها میدانند که هر چه بیشتر تست بزنند ، تسلط بیشتری روی مباحث خواهند داشت . تست نزدن مثل این است که کسی بخواهد در آزمون رانندگی شرکت کند ولی تا به حال پشت فرمون ماشین ننشسته باشد . یا کسی بخواهد بدون اینکه حتی بدون اینکه یکبار هم استخر رفته باشد ، در مسابقات شنا شرکت کند. حل تست فراوان شما را با قلق های حل سوال اشنا میکند و میتواند به تسلط خوبی برساند . رتبه 1 کشور در سال 95 در رشته تجربی گفته تعداد 27990 تست فقط برای زیست حل کرده. قطعا او می دانسته که صرف چنین زمانی برای این تعداد تست بالا نوعی سرمایه گذاری روی درس زیست است که نتیجه ان را سر جلسه ازمون کنکور میبیند.

7) ساعت مطالعه مناسب

زیاد درس خواندن خوب است، ولی اگر به روش درستی نباشد ممکن است نتیجه معکوس بدهد و داوطلب از اینکه ببیند نتیجه نمیگیرد انرژی خود را از دست بدهد و از مطالعه منصرف شود . زیاد درس خواندن در کنار با کیفیت درس خواندن نتیجه ی خیلی خوبی میدهد . البته بالا بردن کیفیت منوط به افزایش کمیت مطالعه است . لطفا خودتان را با جمله ی " درسته کم میخونم، ولی خوب میخونم" گول نزنید. این جمله بیشتر برای فرار از بالا بردن ساعت مطالعه استفاده میشود . چون هرچقدر هم که خوب درس بخوانید ولی کم بخوانید ، موثر نخواهد بود . حفظ تعادل در هر چیزی مهم است .  مثلا برخی از داوطلبان پایه دوازدهم فکر می کنند اگر روزانه 15 الی 16 ساعت درس بخوانند حتما موفق میشوند ، درحالی که اصلا چنین چیزی امکانپذیر نیست. قطعا که داشتن ساعت مطالعه بالا خوب است ولی دلیل بر موفقیت نخواهد شد. تمامی رتبه های برتر کنکور در سال کنکور شان به این نکته توجه داشته اند.

8) تعادل در مطالعه و تست

صحیح ترین شیوه تقسیم بندی تست و مطالعه،  روش 70 به 30 است . یعنی 70 درصد از کل زمان را به مطالعه و 30 درصد زمان را به تست اختصاص دهیم. این شیوه ای است که تمام رتبه های برتر کنکور از آن استفاده کرده اند. مثلا اگر در هفته 60 ساعت مطالعه داشتند ، 42 ساعت آن به مطالعه اختصاص می یافت و 18 ساعت آن به حل تست . البته این روش ممکن است استثنا هایی هم داشته باشد ولی در کل شیوه درست و مناسبی است که اکثر رتبه های برتر از آن استفاده می کنند.

9) استفاده از منابع درست و مناسب

شناگری را فرض کنید که میخواهد در مسابقات تیم ملی شرکت کند ولی هیچ لباس و تجهیزاتی مناسب شنا ندارد . چنین فردی با اینکه کامل آموزش دیده اما بدون داشتن امکانات مناسب خودش ، نمی تواند موفق شود . دقیقا رتبه های برتر هم همینگونه اند . مناسب ترین منبع که با شیوه آموزش آن راحت هستند را انتخاب می کنند و از آن استفاده می کنند. این نکته لزوما به این معنا نیست که هزینه های سنگین بابت منابع مختلف صرف کنند . بلکه به معنای تشخیص درست منبع و استفاده درست از آن است.